နေပြည်တော်၊ မတ်လ ၃  ရက်

ပြည်သူတို့ပူးပေါင်းပါဝင်ရေး

    အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကို ကမ္ဘာပေါ်ရှိနိုင်ငံအသီးသီးမှ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပြီး အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာသဘောတူစာချုပ်တစ်ခုဖြစ်သည့် “ကုလသမဂ္ဂ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကွန်ဗင်းရှင်း”တွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအဖြစ် ဝင်ရောက်၍ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြသည်။ မိမိတို့နိုင်ငံသည်လည်း အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကို အမျိုးသားရေး တာဝန်တစ်ရပ်အဖြစ်ခံယူလျက် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိရာ ထိုက်သင့်သောအောင်မြင်မှုများ ရရှိနေသည်ကို တွေ့မြင်နေရသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကို လုပ်ဆောင်ရာတွင် လက်တွေ့ကျသော လုပ်ငန်းစဉ်များ၊ ခိုင်မာအားကောင်းသောဥပဒေများနှင့် တာဝန်ခံဆောင်ရွက်ပေးမည့်အဖွဲ့အစည်းများဖြင့် ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်သွားနိုင်မည့်မူဝါဒများ ချမှတ်ဆောင်ရွက်နိုင်မှသာ စိန်ခေါ်မှုပေါင်းများစွာကို ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းသွားနိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ဆောင်ရာတွင် တာဝန်ရှိသော အဖွဲ့အစည်းများက တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ခြင်းသည် အဓိကကျသည့်အခန်းကဏ္ဍ ဖြစ်သကဲ့သို့ ပြည်သူလူထုနှင့် အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုသည်လည်း အရေးကြီးပါသည်။ ထို့ကြောင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးအတွက် မူဝါဒများချမှတ်လုပ်ဆောင်ရာတွင် အဂတိ လိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊ တရားစီရင်ရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အခြားသော တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးအဖွဲ့အစည်းများကဲ့သို့သော အဓိကတာဝန်ရှိသည့် အဖွဲ့အစည်းများဖြင့်သာ တာဝန်ယူ လုပ်ဆောင်ရန် ရေးဆွဲချမှတ်ခြင်းသည် လုံလောက်မှုမရှိဘဲ ပြည်သူလူထုနှင့် အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့ အစည်းများ ပူးပေါင်းပါဝင်မှု၏ အရေးပါပုံကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရန် လိုအပ်ပါသည်။

ကုလသမဂ္ဂအဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး ကွန်ဗင်းရှင်းပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်

    မြန်မာနိုင်ငံမှ ၁၆၅ခုမြောက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ဝင်ရောက်ထားသော ကုလသမဂ္ဂအဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကွန်ဗင်းရှင်း၏ အပိုဒ် ၁၃(၁)တွင် “အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတိုင်းသည် အဂတိလိုက်စားမှုကို တားဆီးကာကွယ်ခြင်းနှင့် ဆန့်ကျင်တိုက်ဖျက်ခြင်းပြုရာတွင် လူ့အဖွဲ့အစည်း၊ အစိုးရ မဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လူထုအခြေပြုအဖွဲ့အစည်းများကဲ့သို့သော အများပြည်သူ ဆိုင်ရာ ကဏ္ဍ၏ပြင်ပရှိ လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးချင်းစီနှင့် အစုအဖွဲ့များမှ တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်လာစေရေး မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်ရန်သာမက လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း အဂတိလိုက်စားခြင်းတည်ရှိနေမှု၊ ယင်းကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့်အကြောင်းများ၊ ယင်း၏ဆိုးရွားပြင်းထန်မှုနှင့် ယင်းကိုဖြစ်ပေါ်စေသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အများပြည်သူသို့ အသိပညာပေးမှုများကို အားပေးမြှင့်တင်ရန်အတွက် သင့်လျော်သည့် အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများကို မိမိနိုင်ငံရှိ ပြည်တွင်းဥပဒေများ၏ အခြေခံမူ သဘောတရားများနှင့်အညီ တတ်နိုင်သည့်နည်းလမ်းများအရ လုပ်ဆောင်ရမည်။”ဟု သတ်မှတ် ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး  အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပြည်သူလူထုပါဝင်လာစေခြင်းကို ခိုင်မာအားကောင်းလာစေရန်အတွက် ဆောင်ရွက်ရမည့်အချက်များကိုလည်း သတ်မှတ် ဖော်ပြထားပါသည်။

ပြည်သူတို့၏အခန်းကဏ္ဍ

    နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ပြည်သူလူထု၏ပူးပေါင်းပါဝင်မှုဆိုသည်မှာ လိုအပ်သော ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် အများပြည်သူအကျိုးဖြစ်ထွန်းရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင် လုပ်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် အခွင့်အလမ်းများရရှိခြင်းလည်းဖြစ်သည်။ ပြည်သူလူထုပူးပေါင်းပါဝင် လာစေခြင်း၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်များမှာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်သည့်လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ပြည်သူ လူထု၏ သဘောထားအမှန်ကို သိရှိ၍ထည့်သွင်းနိုင်စေရန်၊ ပြည်သူလူထု၏ အတွေ့အကြုံ၊ ဗဟုသုတများကို ထည့်သွင်းအသုံးပြုခြင်းဖြင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချသည့်လုပ်ငန်းစဉ်များကို ထိရောက် ကောင်းမွန် စေရန်၊ တရားမျှတမှုနှင့် သာတူညီမျှရှိစေရေးအတွက် လူ့အဖွဲ့အစည်းမှ သဘောထားအသံများကိုကြား သိနိုင်စေရန်၊ အများပြည်သူဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်မှုများ တရားဝင်မှုမြင့်မားစေရန်နှင့် လိုအပ်ချက်များကို ဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်တို့ဖြစ်ပါသည်။ 

အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဆောင်ရွက်မှုများတွင် တက်ကြွစွာဆောင်ရွက်နေကြသော နိုင်ငံသားများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည်လည်း အရေးပါသည်။ ၎င်းတို့သည် အဂတိလိုက်စားမှု ဖြစ်စဉ်များကို အလေးထားစောင့်ကြည့်ခြင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုများအကြောင်းနှင့် ၎င်း၏ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှု များအား အခြားပြည်သူများသို့ လှုံ့ဆော်အသိပေးနိုင်ခြင်းနှင့် နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် နိုင်ငံရေး ပါတီများ၏ တာဝန်ယူမှုနှင့် တာဝန်ခံမှုများကို စောင့်ကြည့်အကဲဖြတ်ခြင်းများကို လုပ်ဆောင် ကြပါသည်။ ထို့သို့ပြုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် အဆိုပါနိုင်ငံရေးအလွှာရှိလူပုဂ္ဂိုလ်များအား အဂတိလိုက်စားမှု တိုက် ဖျက်ရေး လုပ်ဆောင်သည့် အပြုအမူ၊ အမူအကျင့်များကို မွေးမြူသည့်အလေ့အထများ ဖြစ်ပေါ် စေပြီးကျင့်ဝတ်နှင့် အညီနေထိုင်ရေးနှင့် သန့်ရှင်းသောအစိုးရ ဖြစ်ပေါ်လာစေရေးတို့ကို ဦးတည် ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။

ပြည်သူတို့၏တာဝန်

    အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ဆောင်ရာတွင် ပြည်သူလူထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုသည် အခြားသော အများပြည်သူဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်သည့်ပုံစံနှင့် မတူညီဘဲ ကွဲပြားခြားနားပါသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုသည် ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းထားသော ဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို လွဲမှားစွာ အသုံးချမှုများဖြစ်ပေါ်စေခြင်းနှင့် တန်းတူအခွင့်အရေးမရရှိစေခြင်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ထို့ကြောင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများ ထိရောက်အောင်မြင်စေရေးအတွက် အစိုးရဝန် ထမ်းများ၏အပြုအမူ၊ အနေအထိုင်နှင့် ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်မှုများကို စောင့်ကြည့်ခြင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုနှင့် ဆက်နွှယ်နေသောပြစ်မှုများကို သတင်းပေးတိုင်ကြားခြင်းနှင့် သင့်လျော်သော အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ဆိုင်ရာနည်းလမ်းများ ချမှတ်ဆောင်ရွက်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုများ ပြုလုပ်ခြင်းစသည့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကို လုပ်ဆောင်မည့် ပြည်သူလူထု၏ အသိအမြင် ကျယ်ပြန့်မှုနှင့် လူမှုရေးဆိုင်ရာတာဝန်ယူမှုသည် အရေးကြီးပါသည်။ 

ဆောင်ရွက်ရမည့်နည်းလမ်းများ

    ပြည်သူတစ်ဦးချင်းစီ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်လာစေရန်အတွက် အဂတိလိုက်စားမှုများကို သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိအဖွဲ့အစည်းထံ သတင်းပို့တိုင်ကြားစေခြင်း သို့မဟုတ် သတင်းမီဒီယာများမှတစ်ဆင့် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုစေခြင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှု လုံးဝမရှိစေရေးနှင့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုရှိသည့်ယဉ်ကျေးမှုတစ်ရပ်ဖြစ်ထွန်းလာစေရေးအတွက် သင်တန်းများပေးခြင်း၊ စိတ်ဓါတ်နိုးကြားတက်ကြွစေမည့် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှုများပြုလုပ်ခြင်းများ စသည့် နည်းလမ်းများကို လုပ်ဆောင်သွားရန် လိုအပ်ပါသည်။နည်းပညာတိုးတက်လာနေသည့် ယနေ့ခေတ်တွင် အဂတိလိုက်စားမှုများကို သတင်းပေးတိုင်ကြားရာတွင် အွန်လိုင်းအသုံးပြု၍ အီးမေးလ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း၊ မိုဘိုင်းဖုန်းများမှတစ်ဆင့် SMS အသုံးပြု၍ ဖြစ်စေ၊ Application အသုံးပြု၍ဖြစ်စေ အလွယ်တကူတိုင်ကြားနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာရှိ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး အဖွဲ့အစည်းများ အနေဖြင့် Website များတည်ထောင်၍ သတင်းပေးတိုင်ကြားခြင်းများကို လက်ခံရုံသာမက  အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပြည်သူလူထုပူးပေါင်း ပါဝင်လာစေရေးအတွက် အများပြည်သူ အသိပညာပေးရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုကို ထိထိရောက်ရောက် တိုက်ဖျက်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်သူလူထုပူးပေါင်းပါဝင်မှုရှိလာစေရေး ဆောင်ရွက်ရာတွင် ပြည်သူလူထုအနေဖြင့် တာဝန်သိစိတ်ဖြင့် တာဝန်ယူမှုရှိစေရေးသာမက ထိုသို့ပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်လာစေရန်အတွက် လိုအပ်သည့် ပတ်ဝန်းကျင်ဖြစ်လာစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးရမည် ဖြစ်ပါသည်။ 

ပြည်သူလူထု၏မျှော်လင့်ချက်

    လူ့အဖွဲ့အစည်း၊ နိုင်ငံများအလိုက် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးတွင် ပြည်သူလူထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုပုံစံသည် ၎င်းတို့၏ ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ဥပဒေများနှင့် နိုင်ငံရေးအခြေအနေပေါ်မူတည်၍ ကွဲပြားခြားနားလေ့ရှိသည်။ ပြည်သူလူထု၏ အစိုးရရုံးဌာနများအပေါ် မျှော်လင့်ထားသည့်အချက်မှာ သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် ကျင့်ဝတ်နှင့်မလျော်ညီသည့် အပြုအမူများမပြုလုပ်ဘဲ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုများရှိရေးပင်ဖြစ်ပြီး အပြန်အလှန်အားဖြင့် အစိုးရရုံးဌာနများအနေဖြင့်လည်း အများပြည်သူ၏ယုံကြည်မှုကို ရရှိထိန်းသိမ်းရန် ကျင့်ဝတ်နှင့်အညီလုပ်ဆောင်ပြီး တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုများဖြင့် ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကို လုပ်ဆောင်ပေးရန်လိုအပ်သည်။ အစိုးရရုံးဌာနများအပေါ် ပြည်သူလူထု၏ ယုံကြည်မှုများရရှိရန် ခက်ခက်ခဲခဲအချိန်ယူ လုပ်ဆောင်ရသော်လည်း ယုံကြည်မှု ပျောက်ဆုံးရန်အတွက်မူ လွယ်ကူလှသည်ကို သတိပြုရမည်ဖြစ်သည်။ ပြည်သူလူထု၏ ယုံကြည်မှု ပျောက်ဆုံးသွားလျှင် ပြည်သူ့အကျိုးပြုလုပ်ငန်းများတွင် ပြည်သူလူထုပူးပေါင်းပါဝင် ဆောင်ရွက်မှုများ လျော့နည်းသွားပြီး အဂတိလိုက်စားမှုများဆီသို့ ဦးတည်သွားနိုင်သည်။ ထိုနည်းတူစွာ အစိုးရ၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုများသည်လည်း အောင်မြင်နိုင်မှု နည်းပါးသွားနိုင်ပါသည်။

အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှု

    တိုးတက်ပြောင်းလဲလာသော ယနေ့နည်းပညာခေတ်တွင် အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများသည် ရပ်ကွက်၊ ကျေးရွာ၊ မြို့အတွင်းဖွဲ့စည်းထားခြင်းသာ မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံအဆင့်၊ နိုင်ငံတကာအဆင့် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများသည် စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးစသည့် အကြောင်းအရာများတွင် ၎င်းတို့အခန်းကဏ္ဍ၏ အရေးပါမှုတိုးလာပြီး အုပ်ချုပ်မှုဖြစ်စဉ်များအပေါ် လွှမ်းမိုးမှုရှိလာသည်။ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ဆောင်ရာတွင် အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် နိုင်သည့်နည်းလမ်းများမှာ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ အသိပညာပေးခြင်းနှင့် သုတေသနပြုလုပ်ခြင်းများ၊ အဂတိလိုက်စားမှုဖြစ်ပွားနိုင်ချေရှိသည်များကို စောင့်ကြည့်ခြင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ အကြံဉာဏ်ပေးခြင်း စသည့်နည်းလမ်းများစွာရှိသည်။ 

    အချို့သောအရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများသည် ပြည်တွင်း၊ပြည်ပမှ အလှူရှင်များ၏ လှူဒါန်း ထောက်ပံ့ငွေများဖြင့် ရပ်တည်နေရသဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်ရာ တွင် အလှူရှင်များအလိုကျ လိုက်ပါဆောင်ရွက်ခြင်းမျိုးများရှိနိုင်ပြီး ထိထိရောက်ရောက် လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းမရှိသည်များ ဖြစ်နိုင်သည်။ ထို့သို့အယောင်ပြအဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများ ရှိနေခြင်း၏ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးအဖြစ် မှန်မှန်ကန်ကန်လုပ်ဆောင်နေသော အခြားအရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများအပေါ် ပြည်သူလူထု၏ယုံကြည်မှုများ လျော့နည်းကျဆင်းလာ နိုင်သည်။

    နိုင်ငံအများစုတွင် ရောဂါတစ်ခုကဲ့သို့ နှစ်ကာလကြာမြင့်စွာ အမြစ်တွယ်နေပြီး နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူလူထုအတွက် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများကိုဖြစ်ပေါ်စေသည့် အဂတိလိုက်စားမှုများကို ပပျောက် သွားအောင် နိုင်ငံတော်မှ အားသွန်ခွန်စိုက် ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ထိုသို့ ဆောင်ရွက်မှု များတွင် ပြည်သူလူထုနှင့် အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့်  ပူးပေါင်းပါဝင်လုပ်ဆောင်ကြရာ၌ ထိရောက်အောင်မြင်မှုရှိစေရန်အတွက် နိုင်ငံတော်မှချမှတ်ပြဋ္ဌာန်းထားသော မူဝါဒများ၊ ဥပဒေများ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့်အညီ စိတ်ဝင်တစားအလေးထား ပါဝင်ဆောင်ရွက်ကြပါရန် ဆန္ဒပြု တိုက်တွန်း လိုက်ရပါသည်။  

 (ကုလသမဂ္ဂအဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကွန်ဗင်းရှင်း နှင့် ကုလသမဂ္ဂမူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ပြစ်မှု ဆိုင်ရာရုံး ( UNODC) မှ ထုတ်ဝေသော  E4J University Module Series: Anit-Corruption မှ  Anti-Corruption Module 10: Citizen Participation in Anti-corruption Efforts တို့အား ကိုးကားပါသည်။

ကလောင်အမည် - မောင်မင်းဇံ