ယနေ့လူငယ် နောင်ဝယ်လူကြီး

လူငယ်များသည် လက်ရှိနိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်များတွင် စိတ်ပါဝင်စားလာမှု အရှိန်အဟုန်မြင့်တက်လာမှု နှင့်အတူ နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ၊ စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများနှင့် လူမှုရေးပြုပြင် ပြောင်းလဲ မှုများတွင် တက်ကြွစွာပါဝင် ဆောင်ရွက်လာကြပါသည်။ အထူးသဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ အတွက် လူငယ်ထု၏ အခန်းကဏ္ဍသည် အဓိကအရေးပါသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သောကြောင့် အဂတိ လိုက်စားမှုကို ထိန်းချုပ်ဟန့်တားရာတွင် လူငယ်များပါဝင်လာခြင်းသည် အောင်မြင်မှုရောင်ခြည်တစ်ခု ပင်ဖြစ်ပါသည်။ လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်များစွာကပင် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး အဖွဲ့အစည်း များသည် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် လူငယ်များပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်မည့် အစီ အစဉ်‌များကို ပြုလုပ်လာကြပါသည်။ ကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်များ၊ ကောလိပ်များအနေဖြင့် ‌ဖြောင့်မတ် တည်ကြည်မှု မြှင့်တင်ရေးဆိုင်ရာ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများကို ရေးဆွဲလာကြပါသည်။ အရပ်ဘက်လူမှု အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့်လည်း လူငယ်များအတွက် အဓိကရည်ရွယ်သည့် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးနှင့် ‌ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုမြှင့်တင်ရေး အသိပညာပေးအစီအစဉ်များကို ပြုလုပ်လာကြပါသည်။ ယေဘုယျ အားဖြင့် အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများတွင် လူငယ်များဉီးဆောင်ပါဝင်သည့် စီမံကိန်းလုပ်ငန်းများ သည် ‌ထိရောက်အောင်မြင်လာသည်ကို တွေ့မြင်နိုင်သကဲ့သို့ မြန်မာလူငယ် အများစုသည်လည်း အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများတွင် ပါဝင်လာကြသည်ကိုတွေ့မြင်နိုင်ပါသည်။ မြန်မာဆိုရိုးစကား ဖြစ်သည့် “ယနေ့လူငယ် နောင်ဝယ်လူကြီး” ဆိုသည့်စကားနှင့်အညီ လူငယ်များသည် အနာဂတ် ခေါင်းဆောင် များဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်စေရေး အလေးပေးဆောင်ရွက်သင့်သကဲ့သို့ နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အဓိကအဟန့်အတား တစ်ခု ဖြစ်သည့် အဂတိလိုက်စားမှုကိုလည်း လူငယ်ထု၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုဖြင့် တိုက်ထုတ်သွားရန် လိုအပ်ပါသည်။

လူငယ်တွေနဲ့ ဘာလို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သင့်တာလဲ

ကမ္ဘာ့လူဉီးရေဆိုင်ရာအချက်အလက်များကို စုစည်းတင်ပြလေ့ရှိသည့် Population Reference Bureau (PRB) ၏ ၂၀၁၃ ခုနှစ် အစီရင်ခံစာအရ ကမ္ဘာ့လူဉီးရေစုစုပေါင်း၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းသည် အသက် ၁၀ နှစ်မှ ၂၄ နှစ်ကြား လူငယ်များဖြစ်ပြီး ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများတွင် ၃၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားပါသည်။ အဆိုပါ အချက်အလက်အရ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအနေဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် လူငယ် များ၏ အခန်းကဏ္ဍကိုမြှင့်တင်၍ လူငယ်များပိုမိုပါဝင်လာစေရေး ဆောင်ရွက်သင့်သည်ကို မီးမောင်းထိုးပြ လျက်ရှိပါသည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပွင့်လင်းမြင်သာမှုအဖွဲ့ (Transparency International-TI) ၏ ၂၀၀၉ ခုနှစ် တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အချက်အလက်များအရ လူငယ်များသည် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ပမာဏများသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး လူငယ်အများစုသည် အဂတိလိုက်စားမှုကို ကျူးလွန်ရန် လွယ်ကူသကဲ့သို့ လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုကို လွယ်လင့်တကူ ပြုလုပ်နိုင်သော အသက်အရွယ်ပင်ဖြစ် ပါသည်။ အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုအဖွဲ့ (Transparency International-TI) ၏ ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် စစ်တမ်းရလဒ်တစ်ခုအရ အသက် ၃၀ နှစ်အောက် လူငယ်များ၏ ၂၇ ရာခိုင်နှုန်းသည် လွန်ခဲ့သော ၁၂ လအတွင်း လာဘ်ပေးမှုကိုပြုလုပ်ခဲ့သည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။ မြန်မာ့ရေးရာ လေ့လာရေးအဖွဲ့၏ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ လေ့လာချက် စစ်တမ်းအရ လူဉီးရေ ၇၉၄ ဉီးကို စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့ရာ လူဉီးရေ ၅၀၀ ဉီးသည် အဂတိလိုက်စားမှုကို ကိုယ်တိုင်ကြုံဖူးခဲ့ကြသည်ဟု ဖြေဆိုကြပြီး ၁၀၈ ဉီးမှာ အသက် ၃၅ နှစ်အောက် လူငယ်များဖြစ်သည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။ 

ဘယ်လိုနည်းလမ်းတွေနဲ့ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မလဲ

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာပွင့်လင်းမြင်သာမှုအဖွဲ့ (Transparency International-TI) အနေဖြင့် လူငယ်များ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်လာနိုင်ရေး အသိပညာပေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာ၌ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု လူငယ်စခန်းများ ဖွင့်လှစ်ခြင်း၊ အခြေခံပညာကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်များနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး လူငယ်လှုပ်ရှားမှု ကွန်ရက်များ ဖန်တီးပေးခြင်း၊ မီဒီယာများကို အသုံးပြု၍ အသိပညာပေးခြင်းနှင့်  ပြပွဲပြိုင်ပွဲများ ကျင်းပပြုလုပ်ခြင်း တို့သည် အဓိကလုပ်ငန်းများဖြစ်သည်ကို ထောက်ပြထားပါသည်။ 

ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုလူငယ်စခန်းများဖွင့်လှစ်ခြင်း

ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုလူငယ်စခန်းများ၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု၊ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုနှင့် ကောင်းမွန်သော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ရှိခြင်းတို့ဖြင့် အနာဂတ်လူ့အသိုက်အဝန်းကို ပုံဖော်ရန်နှင့် လူ့အသိုက်အဝန်းအတွင်း လိုက်လျောညီထွေ နေထိုင်တတ် စေရန်အတွက် အရေးကြီးဆုံးသော အရာများဖြစ်သဖြင့် မိမိတို့ကိုယ်တိုင် သိရှိနားလည် လိုက်နာကျင့်သုံး လာနိုင်စေရန် လူငယ်များသို့ အသိပညာပေးရန်ပင်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့အပြင် ကဏ္ဍပေါင်းစုံမှ လူငယ်များနှင့် လူငယ်ခေါင်းဆောင်များကို ပွင့်လင်းမြင်သာမှုနှင့် တာဝန်ခံမှုအပြည့်အဝရှိသော ကောင်းမွန်သော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ဖြစ်ထွန်းလာစေရေးကို အဓိကအကောင်အထည်ဖော်သူများဖြစ်လာစေရန် ရည်ရွယ်ပါ သည်။ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုလူငယ်စခန်းများတွင် ပါဝင်တက်‌ရောက်သူများသည် သတင်းမီဒီယာ သမားများ၊ ကျောင်းသားများ၊ အနုပညာရှင်များ၊ ဝန်ထမ်းများစသည့် နယ်ပယ်ပေါင်းစုံကို ကိုယ်စားပြုသူများ ဖြစ်ကြသဖြင့် ၎င်းတို့နယ်ပယ်အလိုက် အတွေ့အကြုံများကို အပြန်အလှန်မျှဝေနိုင်ခြင်းသည်လည်း ဖြောင့်မတ် တည်ကြည်မှု လူငယ်စခန်းများ၏ အနှစ်သာရများဖြစ်ပါသည်။ (Transparency International–TI) ၏ ဖော်ပြမှုအရ ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူငယ်ဒီမိုကရေစီရေးရာ စခန်းသွင်းလေ့ကျင့်ခြင်းများနှင့် ဖြောင့်မတ် တည်ကြည်မှု လူငယ်စခန်းများကို စတင်ပြုလုပ်ခဲ့သည့်နိုင်ငံမှာ ပါပူဝါနယူးဂီနီနိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင်ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု လူငယ်စခန်းတက်ရောက်ပြီးဆုံးခဲ့သော သင်တန်းသား များ၏ သဘောထားတုံ့ပြန်မှုများအရ အဆိုပါစခန်းတွင် ပါဝင်တက်ရောက်သူများအနေဖြင့် အဂတိလိုက်စား မှု၏အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းကျယ်ပြန့်စွာ နားလည်လာသကဲ့သို့ လူအများစုသည် အဂတိလိုက်စား မှုများကို တိုက်ရိုက်သော်လည်းကောင်း၊ သွယ်ဝိုက်၍သော်လည်းကောင်း ပါဝင်ပတ်သက်လေ့ရှိသည့် အချက်ကို လေ့လာသင်ယူခဲ့ရသည်ဟု မှတ်ချက်ပြုကြပါသည်။ 

အခြေခံပညာ စာသင်ကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်၊ ဒီဂရီကောလိပ်များနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း

အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် အခြေခံပညာ စာသင်ကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်၊ ဒီဂရီကောလိပ်များကို လူငယ်ထုသို့ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးနှင့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု အသိပညာပေးခြင်း လုပ်ငန်း များအတွက် ဝင်နိုင်ထွက်နိုင်သောတံခါးတစ်ချပ်အဖြစ် အသုံးပြုလာကြပါသည်။ သို့ရာတွင် လက်ရှိ အကောင်အထည်ဖော်နေသည့် သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများတွင် ထည့်သွင်းရန်နှင့် ကျောင်းသင်ခန်းစာများ အတွက် သတ်မှတ်ထားသည့် အချိန်များမှ ဖဲ့ထုတ်ပေးရန်ဆိုသည့်အချက်မှာ များစွာခက်ခဲလှပါသည်။ သို့ရာတွင် စာသင်ကျောင်းများတွင်ရှိပြီးဖြစ်သော သင်‌ထောက်ကူပစ္စည်းများနှင့် အခြားဆက်စပ်ပစ္စည်း များကို လွယ်ကူစွာအသုံးပြုနိုင် ခြင်းနှင့် လူငယ်များအတွက် ရင်းနှီးပြီးသော ပတ်ဝန်းကျင်တွင် လေ့ကျင့် သင်ကြားနိုင်ခြင်းစသည့် အားသာချက်များလည်း ရှိပေသည်။ စာသင်ကျောင်းများ၊ တက္ကသိုလ်များ၊  ဒီဂရီကောလိပ်များသည် လူငယ်များအတွက် လေးစားတန်ဖိုးထားသည့်နေရာများအနက်မှ တစ်ခုပင် ဖြစ်သဖြင့် လူငယ်ပညာပေးလုပ်ငန်းများကို အဆိုပါနေရာများတွင်သာ ပြုလုပ်သင့်သည်ဟု ပညာရှင် များက သုံးသပ်ထားကြပါသည်။ Amnesty International (AI) ၏ ၂၀၀၆ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် စာတမ်းတစ်ခုအရ လူငယ်အများစုသည် နေ့စဉ်ပုံမှန် စာပေလေ့လာသင်ကြားမှုမျိုးကို ငြီးငွေ့တတ်ကြသဖြင့် စာသင်ကျောင်းများတွင် စာတမ်းဖတ်ပွဲများ၊ စာပေဟောပြောပွဲများ၊ စကားဝိုင်းဆွေးနွေးပွဲများ၊ အစည်းအဝေးများ၊ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲများနှင့် အခြားသောအသိပညာပေးအစီအစဉ်များပြုလုပ်ခြင်း သည် လူငယ်များ၏စိတ်ပါဝင်စားမှုကို ပိုမိုရရှိနိုင်ကြောင်း ထောက်ပြခဲ့ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် စာသင်ကျောင်းများနှင့်ပူးပေါင်း၍ လူငယ်များသို့ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲများနှင့် အခြားသော လှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်လာကြပါသည်။ ထို့ပြင် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်‌ရေးဆိုင်ရာ သင်ရိုးညွှန်းတမ်းများကို ရေးဆွဲခြင်း၊ ကိုယ်တိုင်ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်ရန် ရည်ရွယ်သည့် ရည်ညွှန်းစာအုပ်များပြုစုခြင်းတို့ကို တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် လုပ်ဆောင်လာကြပါသည်။ ဉပမာအနေဖြင့် ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ကာတာနိုင်ငံ၊ ဒိုဟာမြို့၌ ကျင်းပခဲ့သည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ပြစ်မှု တားဆီးကာကွယ်ရေးနှင့် ပြစ်မှုတရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ (၁၃) ကြိမ်မြောက် ညီလာခံတွင်အတည်ပြုခဲ့သည့် ဒိုဟာထုတ်ပြန်ကြေညာချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရေးအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာအစီအစဉ်တစ်ခု အနေဖြင့် ကမ္ဘာတစ်လွှား မှ တက္ကသိုလ်အဆင့် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်များက ဖွံ့ဖြိုးဆဲနှင့်ဖွံ့ဖြိုးပြီး နိုင်ငံများ၏ လက်ရှိ ပကတိဖြစ်ပေါ် နေမှုအပေါ် လေ့လာသုံးသပ်၍ ပြုစုခဲ့သည့် Education for Justice (E4J) Initiative ၏ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ တက္ကသိုလ်အဆင့် ရည်ညွန်းစာစောင်များ ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင်၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများ 

မြန်မာနိုင်ငံ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် အနာဂတ်ကာလ၌ လူငယ်များ ပါဝင်လာရေးကို အလေးပေးဆောင်ရွက်ရာမှာ ကျောင်းပညာရေးစနစ်တွင် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ဆိုင်ရာ အသိပညာပေးသင်ခန်းစာများကို ထည့်သွင်းရေးဆွဲခြင်းသည် ပိုမို အရေးပါထိရောက်နိုင်သဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်အနေဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဉပဒေ ပုဒ်မ ၁၆ (ည) ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်နှင့်အညီ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ အသိပညာပေး သင်ခန်းစာများကို အခြေခံ ပညာမူလတန်းအဆင့်မှ စတင်သင်ကြားနိုင်ရေး အတွက် သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာန၊ အဖွဲ့အစည်း များနှင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးတွင် ‌ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု မြှင့်တင်ရေးသည် ပဓာနကျလှသဖြင့် ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးသူငယ်များကို ငယ်ရွယ်ချိန်မှစ၍ ‌‌‌ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုကို နားလည်သဘောပေါက် တန်ဖိုးထားတတ်စေရေး၊ မကောင်းမှုဟူသမျှကို စိတ်ငြိမ်ရာတွင်ပါ ပြုမူခြင်းမရှိဘဲ အဂတိလိုက်စားမှု အလေ့အကျင့်များကို လုံးဝလက်မခံသည့် ခံယူချက်များ တိုးပွားလာစေရေး ရည်ရွယ်၍ ‌ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုမြှင့်တင်ရေး ပညာပေးအစီအစဉ် အနေဖြင့် အခြေခံပညာမူလတန်းအဆင့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုမြှင့်တင်ရေး ဆရာကိုင်စာအုပ်များကို ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့် ပူးပေါင်းပြုစု၍ စာအုပ်ရေ ၄၀၀၀၀ ကို ၁၈.၁၀.၂၀၁၈ ရက်နေ့တွင် ပညာရေး ဝန်ကြီးဌာနသို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပါသည်။ ဒုတိယခြေလှမ်းအဖြစ် အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုမြှင့်တင်ရေး ဆရာကိုင်စာအုပ်များကို ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနနှင့်ပူးပေါင်းပြုစု၍ စာအုပ်ရေ ၄၀၀၀၀ ကို ၂၉.၇.၂၀၁၉ ရက်နေ့တွင် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနသို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့ပါသည်။ 

ထို့အပြင် အထက်တန်းအဆင့် ပညာသင်ကြားနေသော ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများကို အဂတိ လိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အသိပညာဗဟုသုတများ ရရှိစေရန်၊ အဂတိလိုက်စားမှုကို ရှက်ရွံ့သည့်၊ ဆန့်ကျင်သည့်၊ တွန်းလှန်တိုက်ဖျက်လိုသည့် လူငယ်လူရွယ်များ ဖြစ်လာစေရန်၊ လူ့အဖွဲ့ အစည်းအတွင်း အများအကျိုးကို သယ်ပိုးတတ်သူများဖြစ်လာစေရန်နှင့် အထူးသဖြင့် အကောင်းအဆိုး၊ အကြောင်းအကျိုးနှင့် အမှား/အမှန်ကို ဝေဖန်ပိုင်းခြားတတ်စေရန် ရည်ရွယ်ကာ အခြေခံပညာ အထက်တန်းအဆင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ရည်ညွှန်းစာစောင်များကို ထပ်မံ ပြုစုခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါ သည်။ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရာတွင် လူငယ်တို့၏ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နိုင်မှု အခန်းကဏ္ဍကို အသိ အမှတ်ပြုရန်၊ လူငယ်ထုပါဝင်နိုင်ရေးအတွက် စဉ်းစားဆောင်ရွက်ပေးရန်နှင့် ဖြောင့်မတ် တည်ကြည်မှုမြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် လူငယ်တို့လိုက်နာသင့်သော ကျင့်ဝတ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန် ရည်ရွယ်၍ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု လူငယ်စခန်း ၁/၂၀၁၉ ကို နေပြည်တော် နှင့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု လူငယ်စခန်း ၂/၂၀၁၉ ကို မန္တလေးမြို့တို့တွင် ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပြီး တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ် ၂၂ ခုမှ ဆရာ၊ ဆရာမနှင့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ ၂၃၈ ဦး ပါဝင်တက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ ပါဝင်တက်ရောက်သူများအနေဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ ဗဟုသုတများ၊ ဖြောင့်မတ် တည်ကြည်မှုနှင့် လူ့ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ သဘောသဘာဝနှင့်စံနှုန်းများကို လေ့လာနိုင်ပြီး နေ့စဉ် လူနေမှု ဘဝတွင် ကြုံတွေ့ရနိုင်သည့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ အကြပ်အတည်းများနှင့် အဂတိလိုက်စားမှုဖြစ်ပေါ် နိုင်သည့် အန္တရာယ်များကို လက်တွေ့ကျကျ ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားနိုင်ကာ အဂတိလိုက်စားမှုကို လုံးဝ လက်မခံသော လူမှုအသိုက်အဝန်းတစ်ခုကို တည်ဆောက်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။

အထူးဆောင်ရွက်ချက်တစ်ခုအနေဖြင့် တက္ကသိုလ်အဆင့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ၊ ပြည်သူ့ ဝန်ထမ်းများ၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်များ၊ အရပ်ဘက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းများနှင့် အဂတိ လိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကို စိတ်ပါဝင်စားသူများ ဖတ်ရှုလေ့လာနိုင်ရေးအတွက် ကုလသမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ပြစ်မှုဆိုင်ရာရုံး (United Nations Office on Drugs and Crime - UNODC) ၏ Education for Justice(E4J) Initiative ၊ University Module Series မှ ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ မတ်လ တွင်ထုတ်ဝေခဲ့သော Integrity and Ethics Module များနှင့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် ထုတ်ဝေခဲ့သော Anti-Corruption Module များကို ကိုဘာသာပြန်ဆို၍ အဂတိ လိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေး တက္ကသိုလ်အဆင့် ရည်ညွှန်းစာစောင် (၁) နှင့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုနှင့် ကျင့်ဝတ် တက္ကသိုလ်အဆင့် ရည်ညွှန်းစာစောင် (၁) နှင့် (၂) တို့ကို တက္ကသိုလ်အဆင့် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ များသို့ စတင်၍ ဖြန့်ဝေခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်။

လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် လူငယ်များသည် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှုကို ကိုယ်ပိုင်အသိတရားဖြင့် တန်ဖိုးထားအပ်ပြီး လက်တွေ့လိုက်နာ ကျင့်ကြံအားထုတ်တတ်စေရန်၊ အခြေခံ စည်းကမ်းမူဘောင်များ နှင့် ကျင့်ဝတ်များကိုလိုက်နာခြင်းဖြင့် လူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်းအတွက် အကျိုးပြုသူများဖြစ်လာစေရန်၊ မိမိတို့၏ လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် မှန်ကန်ကောင်းမွန်သော အတွေးအမြင်များရရှိစေရန်၊ လူတိုင်းသည် မိမိတို့၏ လုပ်ဆောင်မှုတိုင်းအတွက် တာဝန်ယူမှုရှိစေရန်နှင့် ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းများနှင့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ အတွင်း အများပြည်သူဆိုင်ရာ ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု (Public Integrity) ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးအသိပညာပေးမှုကို နိုင်ငံတစ်ဝန်းအလေးထား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ သကဲ့သို့ ယနေ့အလေ့အကျင့်ကောင်းများနှင့် ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်သော မျိုးဆက်သစ်များအနေဖြင့် အနာဂါတ်နိုင်ငံတော်၏ “အဂတိပယ်ခွာ ပြည်သာယာ” ပုံရိပ်များကို ကျိုးပမ်းတည်ဆောက်နိုင်ကြလိမ့် မည်ဟု ယုံကြည်မိပါသည်။

ရည်ညွှန်းကိုးကားသည့် စာအုပ်/စာစောင်များစာရင်း

  TI – U4 Anti-Corruption Resource Centre, U4 Expert Answer

  Annual Reports of Anti-Corruption Commission

  www.accm.gov.mm