သန္ဓေတည်ကာလ

     အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေအား ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ဥပဒေအမှတ် - ၂၃ အရ၊ ၂၀၁၃ခုနှစ် ဩဂုတ်လ (၇) ရက်နေ့တွင် အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤဥပဒေကို    ၂၃-၇-၂၀၁၄ ရက်နေ့တွင် ပထမအကြိမ် ပြင်ဆင်ခဲ့ပြီး ၂၉-၇-၂၀၁၆ ရက်နေ့နှင့် ၃၁-၇-၂၀၁၇ ရက်နေ့တွင် ဒုတိယအကြိမ်နှင့် တတိယအကြိမ် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ ၂၁-၆-၂၀၁၈ ရက်နေ့တွင် စတုတ္ထအကြိမ် ပြင်ဆင်သည့်ဥပဒေအမှတ်(၂၀/၂၀၁၈)အဖြစ် တိုင်းပြည်သို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အဂတိ လိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်က သန့်ရှင်းသောအစိုးရနှင့် ကောင်းမွန်သောအုပ်ချုပ်မှုစနစ်များ အတွက် မိမိနိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်မှုယန္တရားနှင့်ဆီလျော်သော ဥပဒေမူကြမ်းအချက်အလက်များကို အချိန်ယူလေ့လာဆန်းစစ်တင်ပြခဲ့ရာမှ ဒီမိုကရေစီအစိုးရနှင့် ယှဉ်တွဲပေါ်ပေါက်ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအား ၂၀၁၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် ကုလသမဂ္ဂအဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကွန်ဗင်းရှင်း - ၂၀၀၃ ( United Nations Convention Against Corruption - 2003) တွင် ၁၆၅ နိုင်ငံမြောက် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် အတည်ပြုခံခဲ့ရပြီး အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများတွင် နိုင်ငံတကာ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့များနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊ သတင်းအချက်အလက်များ ဖလှယ်ခြင်းတို့ကိုလည်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ၁၇-၉-၂၀၁၃ ရက်နေ့ တွင် စတင်အာဏာသက်ဝင်ခဲ့သော အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေတွင် အခန်း(၁၁)ခန်း၊ ပုဒ်မပေါင်း(၇၃)ခု ပါဝင်ပါသည်။ ဤဥပဒေသည် ယခင်အစိုးရများလက်ထက် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ဆက်လက်ကျင့်သုံးဆဲဥပဒေ ဖြစ်ပါသည်။

အဂတိပယ်ခွာ ပြည်သာယာ

    အဂတိလိုက်စားမှုများ ပယ်ခွာခြင်းဖြင့် သာယာသောလူ့ဘောင်ပတ်ဝန်းကျင် လူနေမှု၊ အုပ်ချုပ်မှုစနစ်တို့ ဥပဒေဘောင်အတွင်း တိုးတက်ကောင်းမွန်စေမည်ဖြစ်ပါသည်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အဂတိ လိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကို အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန်၊ သန့်ရှင်းသော အစိုးရနှင့် ကောင်းမွန်သောအုပ်ချုပ်မှုစနစ်တို့ ဖြစ်ထွန်းစေရန် ဖြစ်ပါသည်။ အများပြည်သူဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးတွင် ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် တာဝန်ယူနိုင်မှု မြင့်မားတိုးတက်စေရန်လည်း ရည်ရွယ်ပါသည်။ ကော်မရှင်၏ ရည်ရွယ်ချက်များအနက် “အဂတိလိုက်စားမှုများကြောင့် နိုင်ငံတော်ပိုင်ပစ္စည်းများ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် နိုင်ငံသားများ၏ အခွင့်အရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားများကို ထိခိုက်မှုမရှိစေရေးအတွက် အကာအကွယ်ပေးရန်” နှင့် “အဂတိလိုက်စားမှုကျူးလွန်သူများအား ထိရောက်စွာအရေးယူရန်” တို့မှာလည်း အဓိကဖြစ်ပါသည်။

ဥပဒေလိုက်နာ ဘေးကင်းကွာ

    လူတို့က ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ကြသည်။ ဥပဒေက လူတို့ကို ပြန်၍ထိန်းကျောင်းပေးသည်။ ဥပဒေဘောင်အတွင်း လိုက်နာကြခြင်းဖြင့် ဘေးကင်းကြမည်သာ ဖြစ်ပါသည်။ အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေများအား အကြိမ်ကြိမ်စိစစ်အတည်ပြုခဲ့ကြပြီး အစိုးရ (၂) ဆက်တွင် (၄)ကြိမ် ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်မှုများ ပြုခဲ့ကြသည်။ ဤပြဋ္ဌာန်းပြီးဥပဒေများကို အခြေခံ၍ နိုင်ငံတကာစံနှုန်းများ နှင့်အညီ သန့်ရှင်းသောအစိုးရ၊ ကောင်းမွန်သောအုပ်ချုပ်မှုစနစ်များ ခိုင်မာစွာပေါ်ထွန်းလာရေး တည့်မတ်ပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ အနာဂတ်တိုင်းပြည်တည်ဆောက်ရေးတွင် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းချက်၊ ပြစ်မှုပြစ်ဒဏ်များကို အများပြည်သူအကြားတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သိရှိထားရန်လည်း လိုအပ်ပါသည်။

ကော်မရှင်၏ လုပ်ငန်းတာဝန်ကောက်နှုတ်ချက်များ

    ကော်မရှင်၏ တာဝန်များတွင် ပဏာမစိစစ်ရေးအဖွဲ့နှင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့များကို လိုအပ်ချက်နှင့်အညီ ဖွဲ့စည်းတာဝန်ပေးအပ်နိုင်သည်။ လုပ်ငန်းကော်မတီများဖွဲ့စည်း၍ လုပ်ငန်း တာဝန်များ သတ်မှတ်ခြင်း၊ ကြိုတင်ထောက်လှမ်းစုံစမ်းစေခြင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့နှင့် ပဏာမ စစ်ဆေးရေးအဖွဲ့တို့နှင့် စုံစမ်းစေ၍ တွေ့ရှိချက်အစီရင်ခံစာ တင်ပြစေခြင်းများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။ တိုင်ကြားစာများ စိစစ်လက်ခံခြင်း၊ ပယ်ခြင်း၊ မမှန်မကန်တိုင်ကြားသူကို ဥပဒေအရအရေးယူခြင်း၊ တိုင်ကြားခံရသူသည် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေအရ အရေးယူသင့်သည်ဟု စိစစ်တွေ့ရှိပါက သက်ဆိုင်ရာ ဌာနသို့ လွှဲပြောင်းပေးပို့အရေးယူစေခြင်းများ တာဝန်ရှိသည်။  “တည်ဆဲဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်ကို ဖောက်ဖျက်ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံတော်၏ငွေကြေး၊ ပစ္စည်းနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုကို ထိခိုက်နစ်နာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု များအား စစ်ဆေးခြင်း” တာဝန်တစ်ရပ်မှာလည်း အဓိကတစ်ချက် ပါဝင်သည်။

အဂတိလိုက်စားမှုဆိုသည်မှာ

    မည်သူမဆို ရာထူးတာဝန်ကို အလွဲသုံးစားပြု၍ဖြစ်စေ၊ အခြားနည်းဖြင့်ဖြစ်စေ ဥပဒေနှင့်အညီ ပြုလုပ်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်စေရန် သို့မဟုတ် တစ်ဦးတစ်ယောက်ကို ဥပဒေနှင့်အညီ ရထိုက်ခွင့်မရှိသော အခွင့်အရေးကိုပေးရန် သို့မဟုတ် ဥပဒေနှင့်အညီရထိုက်သော အခွင့်အရေးကို မမှန်မကန်ပိတ်ပင်ရန် အတွက် တံစိုးလက်ဆောင်ကို တစ်ဦးတစ်ယောက်အား ပေးခြင်း၊ ပေးရန်အားထုတ်ခြင်း သို့မဟုတ် တစ်ဦးတစ်ယောက်ထံမှ လက်ခံခြင်း၊ ရယူခြင်းနှင့် ရယူရန်အားထုတ်ခြင်းတို့ကို တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်၍ဖြစ်စေ တစ်နည်းနည်းဖြင့် ပြုလုပ်ခြင်းတို့ဖြစ်ပါသည်။ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာန၊ အများပြည်သူဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်း သို့မဟုတ် အခြားအဖွဲ့အစည်း၏ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာကို ကိုင်တွယ်စီမံ ဆောင်ရွက်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်တွင်ဖြစ်စေ ယင်းတို့၏ ပိုင်ဆိုင်မှုကို တောင်းခံခြင်း၊ ရယူခြင်း၊ စီမံခန့်ခွဲခြင်း၊ သဘောတူစာချုပ်တစ်ခုတွင် တည်ဆဲဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်း၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတစ်ရပ်ရပ်ကို ဖောက်ဖျက် လျက် နိုင်ငံတော်၏ ငွေကြေး၊ ပစ္စည်းနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုကို ထိခိုက်နစ်နာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးစေခြင်းတို့သည်လည်း အဂတိလိုက်စားမှု ထမြောက်ပါသည်။ 

ပြစ်မှုနှင့်ပြစ်ဒဏ်များ သတိပြုဖွယ်

    အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၅၅ အရ နိုင်ငံရေးရာထူးလက်ရှိဖြစ်သူ သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးရာထူးလက်ရှိဖြစ်ခဲ့စဉ်က မည်သူမဆို အဂတိလိုက်စားမှုကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှား စီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို ၁၅ နှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ရမည့်အပြင် ငွေဒဏ်လည်း ချမှတ်နိုင်သည်။ 

အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၅၆ အရ နိုင်ငံရေးရာထူးလက်ရှိဖြစ်သူမှအပ အခြားလုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာရှိသူ သို့မဟုတ် လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာရှိစဉ်က မည်သူမဆို အဂတိလိုက်စားမှု ကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို တစ်ဆယ်နှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ် ချမှတ်ရမည့်အပြင် ငွေဒဏ်လည်း ချမှတ်နိုင်သည်။ 

အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၅၇ အရ နိုင်ငံရေးရာထူးလက်ရှိဖြစ်သူနှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာရှိသူမှအပ အခြားမည်သူမဆို အဂတိလိုက်စားမှု ကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှား စီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို ခုနစ်နှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ရမည့်အပြင် ငွေဒဏ်လည်း ချမှတ်နိုင်သည်။ 

အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေပုဒ်မ ၅၉ အရ မည်သူမဆို ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး တစ်ယောက်အား နစ်နာစေရန် သို့မဟုတ် ဂုဏ်သရေပျက်စေရန်ရည်ရွယ်၍ ဤဥပဒေပါ ပြစ်မှုတစ်ခုခုကို ကျူးလွန်သည်ဟု လည်းကောင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုဖြင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာလာခြင်းဖြစ်သည်ဟု သော်လည်းကောင်း မမှန်မကန်သတင်းပေးပို့ခြင်း၊ တိုင်တန်းခြင်းပြုကြောင်း  ပြစ်မှုထင်ရှား စီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို သုံးနှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ရမည့်အပြင် ငွေဒဏ်လည်း ချမှတ်နိုင်သည်။ 

တိုင်ကြားခံရသူသည် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေအရ အရေးယူသင့်သည်ဟု စိစစ်တွေ့ရှိရပါက သက်ဆိုင်ရာဌာနသို့ လွှဲပြောင်းပေးပို့ အရေးယူစေရန် ဆက်လက်အကြောင်းကြား ရပါသည်။ 

ဥပဒေအထက်တွင် မည်သူမျှမရှိ

    အဂတိလိုက်စားမှုများကို ဥပဒေအထက်တွင် မည်သူမျှမရှိစေရဘဲ ပိုမိုကျယ်ပြန့်ထိရောက်စွာ တိုက်ဖျက်အရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေအား ၂၅-၇-၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပသော ပထမအကြိမ်ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် သတ္တမအစည်းအဝေးက ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော် ဥပဒေအမှတ်-၂၃ အဖြစ် အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီးဖြစ်သော အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေက လူတို့ကို ပြန်လည်ထိန်းကျောင်းပေးခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတော်နှင့် ပြည်သူတို့၏ ဂုဏ်ရည်ကို မြှင့်တင်ကြရပါမည်။ ထို့ကြောင့် ယခင်အစိုးရအဆက်ဆက်ကပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး ဖြစ်သော အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေနှင့်အညီ စည်းကမ်းပြည့်ဝသော ဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် သန့်ရှင်းသောအစိုးရနှင့် ကောင်းမွန်သော အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် ဖော်ဆောင်နိုင်ရေး ပြည်သူများပါ ပူးပေါင်းပါဝင်ရန် အရေးကြီးသောကာလ ဖြစ်ပါတော့သည်။

မောင်ချစ်အေး