အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေ

ဤဥပဒေသည် ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လ (၇) ရက်နေ့ကပင် ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ဥပဒေ အမှတ် - ၂၃ အဖြစ် အတည်ပြု ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အခြေအနေအချိန်အခါအရ၊ အစိုးရ အဆက်ဆက် (၄) ကြိမ်တိုင်တိုင် ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ (၂၃-၇-၂၀၁၄) ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ်၊ (၂၉-၇-၂၀၁၆) ခုနှစ်တွင် ဒုတိယအကြိမ်၊ (၃၁-၇-၂၀၁၇) ခုနှစ်တွင် တတိယအကြိမ်၊ (၂၁-၆-၂၀၁၈) ခုနှစ်တွင် စတုတ္ထအကြိမ် ပြင်ဆင်အတည်ပြုခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ 

ရည်ရွယ်ချက်များ

ဤဥပဒေ၏ မူလရည်ရွယ်ချက်များမှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်-

- အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကို အမျိုးသားရေးတာဝန်တစ်ရပ်အဖြစ်ဆောင်ရွက်ရန်၊

- သန့်ရှင်းသောအစိုးရနှင့် ကောင်းမွန်သောအုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ဖြစ်ထွန်းစေရန်၊

- အများပြည်သူဆိုင်ရာအုပ်ချုပ်ရေးတွင် ဂုဏ်သိက္ခာနှင့်တာဝန်ယူနိုင်မှု မြင့်မားတိုးတက် လာစေရန်၊

- အဂတိလိုက်စားမှုများကြောင့် နိုင်ငံတော်ပိုင်ပစ္စည်းများ လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် နိုင်ငံသား များ၏ အခွင့်အရေးနှင့်အကျိုးစီးပွားများကို ထိခိုက်မှုမရှိစေရေးအကာအကွယ်ပေးရန်၊

- အဂတိလိုက်စားမှု ကျူးလွန်သူများအား ထိရောက်စွာအရေးယူရန်၊

- တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးကဏ္ဍများ၌ ပိုမိုပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိပြီး ပြည်တွင်း ပြည်ပရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများဖြင့် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေရန်။

စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခြင်းနှင့်လုပ်ငန်းတာဝန်များ

ကော်မရှင်သည် တရားဥပဒေအရ အရေးယူနိုင်ရန် စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း (သို့မဟုတ်) စုံစမ်း စစ်ဆေးစေခြင်းတို့အား အောက်ပါကိစ္စများနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဆောင်ရွက်နိုင်သည်-

- နိုင်ငံတော်သမ္မတက စုံစမ်းစစ်ဆေးတင်ပြရန် တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း၊

- ပုဒ်မ ၄၃၊ ပုဒ်မခွဲ (ခ) အရ နိုင်ငံရေးရာထူးလက်ရှိဖြစ်သူတစ်ဦးကို အရေးယူပေးရန် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်က တင်ပြခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက စုံစမ်းစစ်ဆေးတင်ပြရန် တာဝန်ပေးအပ်ခြင်း၊

- အဂတိလိုက်စားမှုကျူးလွန်သူအပေါ် ဥပဒေအရ အရေးယူပေးပါရန် တစ်ဦးဦးက ကော်မရှင်သို့ တိုင်ကြားခြင်း၊ ဤဥပဒေအရ ဖွဲ့စည်းသော လုပ်ငန်းကော်မတီ၊ လုပ်ငန်းအဖွဲ့၊ ပဏာမစိစစ်ရေးအဖွဲ့နှင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့တစ်ခုခုသို့ တိုင်ကြားခြင်း၊ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုသို့ တိုင်ကြားခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အဆိုပါတိုင်ကြားချက်ကို ကော်မရှင်သို့ လွှဲပြောင်းပေးပို့ခြင်း၊

- အဂတိလိုက်စားမှုရှိကြောင်း ကျော်စောသတင်းဖြစ်ပေါ်နေခြင်းတို့ ပေါ်ပေါက်လာပါက ဥပဒေအရ အရေးယူနိုင်ရန် စုံစမ်းစစ်ဆေးနိုင်သည်။

တိုင်ကြားသူများသိရှိထားရန်အချက်များ

တိုင်ကြားသည့်ကိစ္စသည် ကော်မရှင်က စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီးသောကိစ္စဖြစ်ခြင်း၊ တိုင်ကြားမှုတွင် အရေးကြီးသည့် သက်သေခံချက်များမပါရှိြခင်း (သို့မဟုတ်) လိုအပ်၍ ကြိုတင်ထောက်လှမ်း စုံစမ်းရာ၌ ခိုင်လုံသည့် သက်သေခံချက်မရရှိခြင်း၊ ထပ်မံတိုင်ကြားမှုတွင် အရေးကြီးသည့် သက်သေခံချက်အသစ်မပါရှိခြင်းတို့ စိစစ်တွေ့ရှိရပါက ဤကော်မရှင်သည် စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်း မပြုပါ။

သတင်းပေးခြင်းနှင့်တိုင်ကြားခြင်း

မည်သူမဆို အဂတိလိုက်စားမှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍သော်လည်းကောင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုဖြင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာလာခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍သော်လည်းကောင်း၊ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ ကော်မရှင် သို့ဖြစ်စေ၊ ကော်မရှင်ရုံးသို့ဖြစ်စေ ဤဥပဒေအရ ဖွဲ့စည်းထားသော လုပ်ငန်းကော်မတီ၊ လုပ်ငန်း အဖွဲ့၊ ပဏာမစိစစ်ရေးအဖွဲ့နှင့် စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့တစ်ခုခုသို့ဖြစ်စေ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာန၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုသို့ဖြစ်စေ၊ သတင်းပို့ချက်နှင့် တိုင်တန်းချက်များကို ပေးပို့နိုင်သည်။

ပုဒ်မ ၄၄ အရ တိုင်တန်းချက်ပေးပို့သူသည် ခိုင်လုံသောအကြောင်းမရှိဘဲ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦး တစ်ယောက်အား နစ်နာစေရန် (သို့မဟုတ်) ဂုဏ်သရေပျက်စေရန် ရည်ရွယ်၍ တိုင်တန်းချက်ကို တမင်ပြုလုပ်ကြောင်းပေါ်ပေါက်ပါက ဤဥပဒေအရ အရေးယူခံရမည်။

ပြစ်မှုနှင့်ပြစ်ဒဏ်များ

နိုင်ငံရေးရာထူးလက်ရှိဖြစ်သူ သို့မဟုတ် နိုင်ငံရေးရာထူးလက်ရှိဖြစ်ခဲ့စဉ်က မည်သူမဆို အဂတိလိုက်စားမှုကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို “(၁၅)နှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်” ချမှတ်ရမည့်အပြင် ငွေဒဏ်လည်းချမှတ်နိုင်သည်။

နိုင်ငံရေးရာထူးလက်ရှိဖြစ်သူမှအပ အခြားလုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာရှိသူ သို့မဟုတ် လုပ်ပိုင်ခွင့် အာဏာရှိစဉ်က မည်သူမဆို အဂတိလိုက်စားမှုကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို “တစ်ဆယ်နှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်” ချမှတ်ရမည့်အပြင် ငွေဒဏ်လည်းချမှတ်နိုင်သည်။

နိုင်ငံရေးရာထူးလက်ရှိဖြစ်သူနှင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာရှိသူမှအပ အခြားမည်သူမဆို အဂတိ လိုက်စားမှုကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို “ခုနစ်နှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်” ချမှတ်ရမည့်ပြင် ငွေဒဏ်လည်းချမှတ်နိုင်သည်။

မည်သူမဆို ဤဥပဒေပါ ပြစ်မှုတစ်ရပ်ရပ်နှင့်သက်ဆိုင်သည့် ငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများအပေါ် အရေးယူဆောင်ရွက်ခြင်း မပြုနိုင်ရန် ဖုံးကွယ်ခြင်း၊ ဖျောက်ဖျက်ခြင်း၊ ပြောင်းလဲခြင်း သို့မဟုတ် လွှဲပြောင်းခြင်းပြုကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူအား “ငါးနှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်” ချမှတ်ရမည့်ပြင် ငွေဒဏ်လည်းချမှတ်နိုင်သည်။

မည်သူမဆို ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးတစ်ယောက်အား နစ်နာစေရန် သို့မဟုတ် ဂုဏ်သရေပျက်စေရန် ရည်ရွယ်၍ ဤဥပဒေပါ ပြစ်မှုတစ်ခုခုကို ကျူးလွန်သည်ဟုသော်လည်းကောင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုဖြင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာလာခြင်းဖြစ်သည်ဟုသော်လည်းကောင်း၊ မမှန်မကန်သတင်းပေးပို့ခြင်း၊ တိုင်တန်းခြင်း ပြုကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်းခံရလျှင် ထိုသူကို “သုံးနှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်” ချမှတ်ရမည့် အပြင် ငွေဒဏ်လည်းချမှတ်နိုင်သည်။

ဘဏ်နှင့်ငွေရေးကြေးရေးအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုမှ တာဝန်ရှိသူ မည်သူမဆို ဤဥပဒေပါ ပြစ်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အောက်ပါပြုလုပ်မှုတစ်ရပ်ရပ်ကို ကျူးလွန်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားစီရင်ခြင်း ခံရလျှင် ယင်းပြုလုပ်မှုတစ်ရပ်ရပ်အတွက် ထိုသူကို “ငါးနှစ်ထက်မပိုသော ထောင်ဒဏ်” ချမှတ်ရမည့်ပြင် ငွေဒဏ်လည်းချမှတ်နိုင်သည်-

(က) ကော်မရှင်၏ တာဝန်ပေးချက်အရ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးအဖွဲ့က တရားဝင်တာဝန် ထမ်းဆောင်ခြင်းကို ခွင့်ပြုရန် ငြင်းပယ်ခြင်း၊

(ခ) ကော်မရှင်က တားမြစ်မိန့် ထုတ်ဆင့်ထားသော ဘဏ်နှင့် ငွေရေးကြေးရေး အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုရှိ ငွေကြေးနှင့် ပစ္စည်းများကို ကော်မရှင်၏ ခွင့်ပြုမိန့်မရှိဘဲ ထုတ်ပေးခြင်း၊ လွှဲပြောင်းခြင်း၊

(ဂ) စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုနှင့်သက်ဆိုင်သည့် ငွေကြေးနှင့် ပစ္စည်းဆိုင်ရာမှတ်တမ်းများကို ဖျောက်ဖျက်ခြင်း၊ ပြောင်းလဲခြင်း၊ ပြင်ဆင်ခြင်း သို့မဟုတ် ကော်မရှင်၏ ခွင့်ပြုချက် မရှိဘဲလွှဲပြောင်းခြင်း။

မည်သူမဆို ဤဥပဒေပါ ပြစ်မှုတစ်ရပ်ရပ်ကို ကျူးလွန်ရန် လှုံ့ဆော်ခြင်း၊ အားထုတ်ခြင်း၊ ပူးပေါင်းကြံစည်ခြင်း သို့မဟုတ် စီမံခန့်ခွဲခြင်းပြုလျှင်ဖြစ်စေ၊ ပြစ်မှုကျူးလွန်ရာတွင် အားပေး ကူညီလျှင်ဖြစ်စေ၊ ယင်းပြစ်မှုအတွက် ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ပြစ်ဒဏ်ကိုချမှတ်ခြင်းခံရမည်။

အထွေထွေ

စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်းခံရသူသည် မိမိပိုင်ဆိုင်သည့် ငွေကြေးနှင့််ပစ္စည်းများကို တရားဝင် မည်သို့ရရှိကြောင်း သို့မဟုတ် မည်သည့်ဝင်ငွေဖြင့် ရရှိကြောင်းကို ခိုင်လုံသော အထောက်အထား များဖြင့် သက်သေထင်ရှားပြသရန် တာဝန်ရှိသည်။  

ဤဥပဒေအရ တရားစွဲဆိုတင်ပို့ထားသော အဂတိလိုက်စားမှုနှင့် သက်ဆိုင်သည့် သက်သေခံ ပစ္စည်းသည် တရားရုံးရှေ့သို့ တင်ပို့ရန် မလွယ်ကူသော ပစ္စည်းဖြစ်ပါက ယင်းသက်သေခံ ပစ္စည်းကို တရားရုံးရှေ့သို့ တင်ပို့ရန်မလိုဘဲ မည်ကဲ့သို့ ထိန်းသိမ်းထားကြောင်း အစီရင်ခံစာ သို့မဟုတ် သက်ဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်း အထောက်အထားများဖြင့် တင်ပြနိုင်သည်။ ယင်းသို့ တင်ပြခြင်းကို တရားရုံးရှေ့သို့ သက်သေခံပစ္စည်း တင်ပြဘိသကဲ့သို့ မှတ်ယူကာ သက်ဆိုင်ရာ တရားရုံးက ဥပဒေ နှင့်အညီ စီမံခန့်ခွဲသည့် အမိန့်ချမှတ်ရမည်။ 

အဂတိလိုက်စားမှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ဖြစ်စေ၊ အဂတိလိုက်စားမှုဖြင့် ကြွယ်ဝချမ်းသာလာမှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဖြစ်စေ၊ ငွေကြေးနှင့်ပစ္စည်းများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးအရေးယူခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ဖြစ်စေ အခြားတည်ဆဲဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်တွင် မည်သို့ပင် ပါရှိစေကာမူ ဤဥပဒေအရသာလျှင် အရေးယူရ မည်။ 

မောင်ချစ်အေး

[မှတ်ချက်။       အထက်ပါ  ကောက်နှုတ်ချက် သိကောင်းစရာတို့အား ပြည်ထောင်စုသမ္မတ 

မြန်မာနိုင်ငံတော်၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်မှ ၂၁-၆-၂၀၁၈ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်သော အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေမှ ကောက်နှုတ်တင်ပြခြင်း ဖြစ်ပါသည်။]