ကော်မရှင်၏မဟာဗျူဟာရည်မှန်းချက်

အစိုးရဌာန၊ အဖွဲ့အစည်းများ၏ စီမံကိန်းလုပ်ငန်းများဆောင်ရွက်ခြင်း၊ တည်ဆောက်ခြင်း၊ ဝယ်ယူခြင်း၊ ဝန်ဆောင်မှုရယူခြင်း၊ ငှားရမ်းခြင်းနှင့် ရောင်းချခြင်းလုပ်ငန်းများတွင် အဂတိ လိုက်စားမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နေသော “ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေများဆုံးရှုံးမှု” တို့ကို ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုတို့ဖြင့် လျှော့ချနိုင်ရန်၊

အများပြည်သူဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများတွင် စနစ်တစ်ခုကဲ့သို့ နက်ရှိုင်းစွာပျံ့နှံ့နေသော အဂတိ လိုက်စားမှု (Systemic Corruption) ကို သိသာထင်ရှားစွာ ကျဆင်းသွားစေရန်၊ 

ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ ထုတ်ပြန်သော ကောင်းမွန်သည့် စီမံအုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာညွှန်းကိန်း (Worldwide Governance Indicators) တွင် အဂတိလိုက်စားမှုထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းညွှန်းကိန်းကို သိသာထင်ရှားစွာ အဆင့်တိုးတက်လာစေရန်တို့ဖြစ်ပါသည်။

လုပ်ငန်းကော်မတီများ ဖွဲ့စည်းထားရှိပုံ

ကော်မရှင်၏ ရည်ရွယ်ချက်၊ မျှော်မှန်းချက်များ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေးအတွက် အောက်ပါလုပ်ငန်းကော်မတီများ ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်-

(က) မူဝါဒရေးရာလုပ်ငန်းကော်မတီ

(ခ ) နိုင်ငံတကာရေးရာနှင့် လူ့စွမ်းအားအရင်းအမြစ် စီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းကော်မတီ

(ဂ ) ဥပဒေရေးရာလုပ်ငန်းကော်မတီ

(ဃ) တိုင်ကြားစာစိစစ်သုံးသပ်ရေးလုပ်ငန်းကော်မတီ

(င ) ဝန်ထမ်းရေးရာ၊ စည်းကိမ်းထိန်းသိမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးလုပ်ငန်းကော်မတီ

(စ ) ပညာပေးရေးနှင့် ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးလုပ်ငန်းကော်မတီ

အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးမဟာဗျူဟာစီမံချက်ပါလုပ်ငန်းဧရိယာများ

အောက်ပါလုပ်ငန်းဧရိယာ (၅) ခုဖြင့် ပိုင်းခြားဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်-

(က) အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီးကာကွယ်ခြင်း၊ စုံစမ်းစစ်ဆေးခြင်းနှင့် တရားစွဲဆိုခြင်း လုပ်ငန်းတို့ကို ထိရောက်ခိုင်မာစေသည့် အခြေခံကောင်းများကို တည်ဆောက်ခြင်း၊

(ခ )  ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာနှင့် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ခြင်း၊

(ဂ ) အဂတိလိုက်စားမှုတားဆီးကာကွယ်ရေးနှင့်တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းများအား ပြည်တွင်းနှင့်နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း၊

(ဃ) နိုင်ငံတော်ပိုင် ဘဏ္ဍာရန်ပုံငွေပစ္စည်းများနှင့် နိုင်ငံသားများ၏ အကျိုးစီးပွားများကို ထိရောက်စွာ အကာအကွယ်ပေးခြင်း

(င) အဂတိလိုက်စားမှုကင်းရှင်းသော စီးပွားရေးနယ်ပယ်ဖြစ်ပေါ်စေခြင်း စသည်တို့ဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းဧရိယာ (၅) ခုခွဲ၍ စီမံဆောင်ရွက်လျက် ရှိပါသည်။

ကော်မရှင်၏ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဦးစားပေးလုပ်ငန်းများ

အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးကော်မရှင်အား ၂၀-၂-၂၀၂၁ ရက်နေ့တွင် အသစ်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီးနောက် ကော်မရှင်၏ ဦးစားပေးလုပ်ငန်းများအဖြစ် အောက်ပါအတိုင်း ချမှတ်ထားရှိပါသည်-

- ပေါ်လစီမူဘောင် ခိုင်မာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး

- တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုတားဆီးကာကွယ်ရေး

- တစ်နိုင်ငံလုံး အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ အသိပညာနှင့် ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာ မြှင့်တင်ရေး

- ကော်မရှင်စွမ်းဆောင်ရည်မြှင့်တင်ရေး

- နိုင်ငံတကာနှင့်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး

- ပြည်သူသို့ အခြေအနေမှန်များ အစီရင်ခံတင်ပြရေး။

ပြည်သူများနှင့် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထိတွေ့ဆောင်ရွက်ခြင်း

အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးနှင့် တားဆီးကာကွယ်ရေးတို့ကို ပိုမိုထိရောက်ကျယ်ပြန့်စွာ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန်အတွက် ကော်မရှင်ရုံး၏ မူလဖွဲ့စည်းပုံအား ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့မှ သဘောတူခွင့်ပြုချက်အရ အရာထမ်း၊ အမှုထမ်းများကို တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည်။ ရန်ကုန်မြို့၊ မန္တလေးမြို့၊ တောင်ကြီးမြို့နှင့် မော်လမြိုင်မြို့တို့တွင် ကော်မရှင်ရုံးခွဲများ တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့သည်။ အဂတိလိုက်စားမှုများအား အချိန်နှင့်တစ်ပြေးညီ ထိရောက်မှန်ကန်မြန်ဆန်စွာ အရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ကော်မရှင်ကျင့်ဝတ်များ

ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်များနှင့် ဝန်ထမ်းများ လက်တွေ့လိုက်နာ ကျင့်သုံးနိုင်ရန်အတွက် အခြေခံမူ (၆)ချက် ပါဝင်သော အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ကော်မရှင်ကျင့်ဝတ်အား ၂၀၁၈ ခုနှစ် မေလကပင် ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်-

- ဖြောင့်မတ်တည်ကြည်မှု (Integrity)

- လွတ်လပ်စွာရပ်တည်နိုင်မှု (Independence) 

- တာဝန်ယူမှု (Accountability)

- ပွင့်လင်းမြင်သာမှု(Transparency)

- မျှတမှု (Fairness)

- အားလုံးပါဝင်နိုင်မှု (Inclusiveness)

စစ်တမ်းကောက်ယူမှုမှတွေ့ရှိချက်များ

၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် အများပြည်သူဆိုင်ရာ ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများ၏ အဂတိလိုက်စားမှု အခြေအနေများကို ဘက်လိုက်ခြင်းကင်း၍ ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိစေရန်အတွက် တတိယအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သော တရားမျှတမှုလက်လှမ်းမီနိုင်ရေးအဖွဲ့အား လုပ်ငန်းအပ်နှံ စစ်တမ်းကောက်ယူ တွေ့ရှိချက်များအရ ပြည်သူများသည် အဂတိလိုက်စားမှုအပေါ် တိတိကျကျ နားလည်သဘောပေါက်ခြင်း မရှိသော်လည်း အဂတိလိုက်စားမှုကို မလိုလားကြောင်း အစိုးရဌာနများထံမှ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ဝန်ဆောင်မှုများအတွက် အချိန်မီမရရှိပါက လာဘ်ပေးရန် ဆန္ဒရှိကြသော်လည်း အဂတိလိုက်စားမှုကို ပြည်သူလူထုအင်အားဖြင့် တိုက်ဖျက်နိုင်သည်ဟု အပြည့်အဝယူဆသူများစွာရှိခြင်းကြောင့် ကော်မရှင်အတွက် ကြီးမားသော အထောက်အပံ့ဖြစ်ကြောင်း၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးခြင်း၊  ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိခြင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုကို ထိရောက်စွာအရေးယူခြင်း၊ အသိပညာပေးလုပ်ငန်းများ တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက် ခြင်း၊ အဂတိလိုက်စားမှုတိုင်ကြားရန် လွယ်ကူချောမွေ့စေခြင်း၊ အသိပညာပေး အစီအစဉ်များဖြင့်  ထိန်းကျောင်းပြီး  အဂတိလိုက်စားမှု မရှိသူများကိုလည်း  ချီးမြှင့်ဂုဏ်ပြုခြင်း၊ အဆိုပါစိတ်ဓါတ်ကို ဂုဏ်ယူလေးစားသည့် ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ရပ်ဖြစ်အောင် ဖန်တီးခြင်းတို့ဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှုများ လျော့ကျနိုင်ကြောင်း၊ ထိုက်သင့်သောလစာခံစားခွင့်တိုးမြှင့်ရေးသည် အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး အတွက် အထောက်အပံ့ဖြစ်စေကြောင်းတို့ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ 

၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း နယ်ပယ်အသီးသီး၌ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အဂတိလိုက်စားမှု များနှင့် ကော်မရှင်၏ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေး ဆောင်ရွက်ချက်များအပေါ် ပြည်သူလူထု၏ သဘောထားအမြင်များကို သိရှိရန် United States Agency for International Development- USAID ၏ မြန်မာနိုင်ငံ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှုမြှင့်တင်ရေးအစီအစဉ် (PRLM) မှ ကောက်ယူခဲ့သော စစ်တမ်းအရ မြို့ပြဒေသနှင့် ကျေးလက်ဒေသများတွင် ဤကော်မရှင်၏ ဆောင်ရွက်ချက်များအပေါ် အပြုသဘောဆောင်သော ထင်မြင်ယူဆမှုများ တိုးတက်လာသော်လည်း အဂတိလိုက်စားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကို ဦးစားပေးဆောင်ရွက်သင့်သည့် နယ်ပယ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် အဆင့်တွင် အထူးအားနည်းလျက်ရှိသေးကြောင်း သိရှိရပါသည်။ 

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် အစိုးရဌာနအဖွဲ့အစည်းများ၏ ဆက်သွယ် ဆောင်ရွက်မှုများတွင် အဂတိလိုက်စားမှုအပေါ် စစ်တမ်းကောက်ယူခဲ့ရာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ အနေဖြင့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများ မြန်ဆန်ချောမွေ့စေရန်နှင့် လုပ်ငန်းစဉ်အပြီးသတ်နိုင်စေရန်အတွက် အစိုးရဝန်ထမ်းများဘက်မှ မတောင်းဆိုသော်လည်း လာဘ်ပေးခဲ့မှုများရှိကြောင်း၊ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်ရာတွင် ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်ရာ၌ အတားအဆီးဖြစ်နေသည့် အကြောင်းအရာများမှာ ငွေဈေးမတည်ငြိမ်မှု၊ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုနှင့် ဥပဒေစည်းမျဉ်းများ မကြာခဏပြောင်းလဲ ခြင်းတို့ဖြစ်ကြောင်း၊ သတင်းပို့တိုင်ကြားခြင်းယန္တရား၏ ရုံးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများသည် ရိုးရိုးရှင်းရှင်းနှင့် လက်လှမ်းမီရန် လိုအပ်ပါကြောင်း၊ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများအနေဖြင့် အဂတိလိုက်စားမှု တားဆီးရေးအတွက် အခြေခံခိုင်မာသည့် လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်စည်းမျဉ်းများရေးဆွဲ အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ပါကြောင်း သိရှိရပါသည်။

မောင်ချစ်အေး

[ မှတ်ချက်။ အဂတိလိုက်စားမှုတိုက်ဖျက်ရေးဥပဒေများနှင့် ဆောင်ရွက်ချက်သိကောင်းစရာများ ဆက်လက်တင်ပြသွားပါမည်။ ]